حساب ارزی و ارتباط آن با پولشویی :اگر سرمایه‌ای دارید و با توجه به بازار فعلی بخواهید سرمایه خود را به بهترین وجه نگهداری کنید روش‌های مختلفی پیش روی شماست یکی از این روش‌ها افتتاح حسابهای ارزی است.
در اصطلاحات بانکی، اصطلاح حساب ارز خارجی به نوعی حساب مالی در یک بانک گفته می شود که وجوهی را به آن واریز کرده و این وجوه در حساب محلی یا غیر ارزی صاحب حساب آورده نمی شود. در واقع حسابی است که در یک بانک خارجی با واحد پول کشوری که بانک در آن واقع شده نگهداری می‌شود. لازم به ذکر است حساب ارزی صرفا برای نگهداری وجوه نقد به واحد پولی کشور دیگر محدود نشده بلکه برای نگهداری از دارایی‌هایی که مالک بخواهد آن را به واحدی غیر از واحد رسمی کشور خود نگهداری کند نیز استفاده می‌شود.
انواع حسابهای ارزی
- یک‌ماهه
- سه‌ماهه
- شش‌ماهه
- ۹ ماهه
- یکساله
حساب براساس نوع ارز
- حساب سپرده یورو
- حساب سپرده یورو
- حساب سپرده درهم
- حساب سپرده پوند
چطور حساب ارزی افتتاح کنیم؟
درصورتی‌که متقاضی افتتاح حساب ارزی در هر یک از بانک‌های عامل هستید با مراجعه به شعب ارزی و ارائه مدارک لازم نسبت به افتتاح حساب سپرده بلندمدت یا حسب‌های کوتاهمدت یک، سه، شش و نه‌ماهه ارزی اقدام کنید. برای دریافت سود حساب ارزی خود که به‌صورت ماهیانه پرداخت می‌شود نیز باید حساب سپرده کوتاهمدت یا قرضالحسنه ارزی افتتاح کنید تا سود سپرده به آن حساب واریز شود.
افتتاح این حسابها یکی از روش‌هایی است که بانکها برای جذب ارزهایی که مردم در خانه های خود نگه می‌دارند استفاده می‌کنند برای اینکه مردم ارزها را به سمت بانکها روانه کنند؛ علاوه بر اینکه این روزها با افزایش نرخ ارز حتی مردم عادی نیز علاقه زیادی به خرید ارز و نگهداری در خانه دارند. اما ممکن است مشتری این ارز را به قیمتی بالاتر از بازار آزاد خریداری کرده باشد که در این حالت انگیزه‌ای برای افتتاح این حسابها نداشته و ترجیح می‌دهند ارز را در منازل خود نگه دارند تا شاید با افزایش قیمت به سود برسند.
استعلام بانکها برای افتتاح این حسابها برای مشتری با توجه به سوابق و احراز هویت انجام می‌شود.
به عنوان مثال، یک حساب ارز خارجی یا FCA برای سرمایه گذاری که مایل است وجوه خود را به یک یا چند ارز دیگر غیر از ارز داخلی خود تغییر دهد مناسب است. همچنین این حساب می‌تواند برای محافظت از موقعیت سرمایهگذاری خارج از کشور در برابر نوسانات نرخ ارز بدون نیاز به انتقال وجوه در خارج از کشور استفاده شود. به‌ویژه ، افتتاح حسابهای ارزی ممکن است برای شخص یا شرکتی که درآمد ارزی دریافت می‌کند و نمی‌خواهد درآمد خود را به ارز داخلی خود تبدیل کند مناسب باشد.
افتتاح حساب با اسکناس و منشأ داخلی و خارجی
متقاضیان حساب ارزی می‌توانند به پشتوانه سرمایه ارزی خود با اسکناس، منشأ داخلی یا خارجی نسبت به افتتاح حساب اقدام کنند. منظور از منشأ داخلی و خارجی استفاده از حواله‌های داخلی و خارجی ارزی است که برای افتتاح حساب مورداستفاده قرار می‌گیرد و بعضاً شرایط متفاوتی را پیش روی مشتری قرار می‌دهد.
به‌طور مثال نرخ سود حساب سپرده یکساله دلاری بانک شهر با منشأ اسکناس ۳ درصد و با منشأ خارجی ۴ درصد محاسبه و پرداخت می‌شود و با ارز منشأ داخلی حساب مدت‌دار افتتاح نمی‌شود. یا اینکه حساب سپرده یکساله یورویی بانک اقتصاد نوین با منشأ خارجی (حواله) فقط از EIH آلمان قابل افتتاح است.
تضمین پرداخت اصل و سود سپرده ارزی
با توجه به نگرانی بابت بازپرداخت احتمالی حسابهای ارزی به‌صورت ریالی و عدم اعتماد مشتریان به بانکها، بانک مرکزی را مجاب کرد تا به‌صورت مستقیم حسابهای ارزی را تضمین کند. طبق اعلام بانک مرکزی بانکها تنها عاملیت افتتاح حساب را دارند و بازگشت ارزی اصل و سود سپرده‌ها به شکل ارزی توسط بانک مرکزی تضمین می‌شود. درواقع دارندگان حساب ارزی، ارز خود را از طریق بانکها عامل در اختیار بانک مرکزی می‌گذارند و سود و اصل حساب ارزی خود را از این بانک دریافت خواهند کرد.
حساب ارزی پوند، یورو، دلار و درهم
طبق بخشنامه‌ای که بانک مرکزی شهریورماه امسال ابلاغ کرد، بانک‌های عامل مجاز به سپرده گیری ارزی و افتتاح حساب با اسکناس ارزهای یورو، درهم امارات و دلار آمریکا شدند که البته در برخی بانکها افتتاح حساب با ارز حواله‌ای نیز امکانپذیر است. نکته قابل‌تأمل اینکه برخی بانکها ازجمله بانک ملی و کارآفرین اقدام به افتتاح حساب ارزی با اسکناس پوند نیز می‌کنند که در بخشنامه بانک مرکزی اشاره‌ای به افتتاح حساب با این نوع اسکناس ارزی نشده است. ضمن اینکه در برخی بانک‌های عامل امکان افتتاح حساب ارزی درهمی برای مشتریان وجود ندارد.
دارندگان حساب ارزی، ارز خود را از طریق بانکها عامل در اختیار بانک مرکزی می‌گذارند و سود و اصل حساب ارزی خود را از این بانک دریافت خواهند کرد.
کارمزد افتتاح حساب با اسکناس و حواله
افتتاح حساب سپرده ارزی برای متقاضیان به دو صورت امکانپذیر خواهد بود. متقاضیان می‌توانند با ارائه اسکناس ارزی به‌صورت نقدی یا ارائه حواله ارزی به بانکها، نسبت به افتتاح حساب سپرده ارزی موردنظر اقدام کنند. البته امکان افتتاح حساب با منشأ خارجی (حواله) در تمامی بانک‌های عامل دارای حساب ارزی فراهم نیست. طبق قوانین و مقررات، بانکها در پایان دوره سپرده‌گذاری ارزی یکساله ۰.۳ درصد نسبت به مبلغ سپرده مشتری، کارمزد دریافت می‌کنند.
کدام بانک بالاترین سود ارزی را می‌دهد؟
بانک‌های عامل برای افتتاح حسابهای ارزی یکساله موظف به پرداخت سود ۳، ۲ و ۴ درصدی برای ارزهای یورو، درهم و دلار هستند که ماهیانه و به‌صورت ارزی خواهد بود. البته در برخی بانکها ازجمله اقتصاد نوین و سینا نرخ سود حساب یکساله ارزی برای حسابهای با منشأ اسکناس یورو، تا ۵.۵ درصد نیز بالا رفته است. در بین حسابهای دلاری نیز بانک‌هایی چون سینا، ملی با سود ۵ درصدی، بالاترین نرخ سود پرداختی را دارند. در حسابهای درهمی نیز بانک صادرات با نرخ سود ۵.۷۵ برای حسابهای ارزی یکساله، پیشتاز است. همچنین بانکها برای حساب یک، سه، شش و نه‌ماهه نیز نرخ سودهای متفاوتی را در نظر گرفته‌اند.
نرخ شکست حسابهای ارزی چقدر است؟
عدم پرداخت سود به حسابهای مدت‌داری که کمتر از یک ماه از افتتاح آن‌ها گذشته و بسته‌شده است، وجه مشترک تمامی بانک‌هاست اما برای نرخ شکست یا به زبان ساده‌تر جریمه بستن زودتر از موعد حسابهای ارزی که حداقل یک ماه از افتتاح آن‌ها گذشته، قوانین و مقررات متفاوتی را وضع‌شده است. به‌طور مثال در صورت بستن زودتر از موعد سپرده‌های ارزی مدت‌دار بانک سپه با منشأ حواله، متناسب با مدت توقف سپرده سود تعلق می‌گیرد و نرخ سود ابطال زودتر از موعد حسابهای ارزی مفتوح با اسکناس قبل از سررسید ۰.۲۵ درصد تعیین‌شده است. بانک پارسیان برای مشتریانی که زودتر از موعد مقرر و حداقل بعد از گذشت یک ماه اقدام به بستن حساب ارزی خود می‌کنند، بر مبنای نرخ سپرده نوع ماقبل و بدون کسر جریمه سود پرداخت می‌کند.
حداقل و حداکثر مبلغ حساب ارزی
حداقل سرمایه موردنیاز برای افتتاح حساب ارزی در بانک‌های عامل برای ارزهای پوند، یورو، دلار و درهم متفاوت تعیین‌شده که بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار یا معادل آن متغیر است. حداکثر سرمایهگذاری در اکثر بانکها ۱۰۰۰۰ هزار واحد ارز مربوطه در روز اعلام‌شده است. ضمن اینکه برخی بانکها نیز سقف محدودیت سرمایهگذاری را برای مدت ۶ ماه در نظر گرفته‌اند.
حساب ارزی اتباع خارجی
طبق قوانین و مقررات اعلام‌شده از سوی بانک مرکزی، اتباع خارجی در صورت ارائه مدارک و مستندات مشخص‌شده ازجمله گذرنامه معتبر و پروانه اقامت دائم یا موقت، امکان افتتاح حساب سپرده ارزی در بانکها را دارند. البته اتباع افغانستان و عراق مقیم ایران شرایط متفاوتی برای افتتاح سپرده ارزی دارند که با مراجعه به شعب ارزی بانک‌های مختلف می‌توانند در جریان این مقررات قرار بگیرند.
واریز و برداشت و بستن زودتر از موعد سپرده ارزی
- مدارک هویتی شامل اصل شناسنامه و کارت ملی
- گذرنامه معتبر و پروانه اقامت دائم یا موقت برای اشخاص خارجی مقیم ایران.
- دفترچه پناهندگی، کارت هویت ویژه اتباع خارجی، برگه آمایش ۵ و گذرنامه برای اتباع افغانی و عراقی
- سازمان‌ها و مؤسسات خارجی مجاز به افتتاح حساب ارزی در ایران، لازم است ضمن ارائه معرفی‌نامه از وزارت امور خارجه (برای نمایندگی‌های سیاسی) یا از وزارت کشور (برای سازمان‌های مردم‌نهاد)، مدارک ثبت شخصیت حقوقی خود در خارج از ایران را ارائه دهند.
نحوه کنترل حسابهای ارزی
یک حساب ارز خارجی معمولاً با توجه به سیاست‌های موجود در کشور و نظام بانکی قابل تنظیم است. برخلاف سپرده‌های ریالی که شورای پول و اعتبار برآن نظارت می‌کند، در سپرده‌های ارزی دست بانکها باز است. براساس مجموعه قوانین ارزی که توسط بانک مرکزی در سال ۹۱ منتشر شده است، بانکها می‌توانند سه نوع حساب پس انداز، جاری و سرمایهگذاری مدت‌دار را افتتاح کنند. البته تنها به سپرده سرمایهگذاری سود تعلق می‌گیرد و میزان سود پرداختی توسط هر بانک تعیین می‌شود.
بنابراین بانکها نرخ‌های متفاوتی را اعمال می‌کنند. این درحالی است که در سپرده‌های ریالی یک نرخ توسط شورای پول و اعتبار تعیین می‌شود. میزان حداقل سرمایه لازم برای افتتاح حساب نیز توسط هر بانک تعیین می‌گردد. کارمزد و شرایط فسخ قرارداد هم جزو دیگر مواردی است که بانکها می‌توانند با صلاح‌دید خود تعیین کنند. پس قبل از این که بخواهید سپرده ارزی افتتاح کنید، لازم است شرایط بانک‌های مختلف را با دقت بررسی کنید و بعد تصمیم بگیرید.
بهتر است برای افتتاح هر گونه حساب سپرده‌گذاری ارزی به ۵ مورد توجه داشته‌باشید:
- حداقل موجودی افتتاح حساب
- نرخ سود
- پرداخت نرخ سود
- کارمزد سود
- جریمه برداشت در بین دوره
پولشویی
پولشویی فرآیندی غیرقانونی برای بدست آوردن مبالغ زیادی از پول حاصل از یک فعالیت مجرمانه است، مانند قاچاق مواد مخدر یا بودجه تروریستی که به نظر می‌رسد از یک منبع قانونی تأمین شده باشد. پول حاصل از این عمل مجرمانه کثیف در نظر گرفته می‌شود.
به عبارتی پولشویی یک فرآیند ۳ مرحله‌ای است:
۱- تبدیل یا انتقال مال با علم به اینکه چنین مالی از یک جرم کیفری حاصل‌شده است به‌منظور مخفی کردن یا تغییر ظاهر منشأ غیرقانونی مال موردنظر یا کمک به شخصی که مرتکب چنین جرمی شده است برای فرار از پیامدهای قانونی عمل خود.
۲- پنهان کردن یا تغییر ماهیت واقعی، منشأ، محل، جابه‌جایی یا مالکیت مال با علم به اینکه چنین مالی از فعالیت مجرمانه به‌دست آمده است.
۳- تملک، تصرف یا استفاده از مال با علم به اینکه چنین مالی حاصل فعالیت‌های مجرمانه است.
ارتباط حسابهای ارزی با پولشویی
موارد زیر از نمونه‌های ارتباط حسابهای ارزی با پولشویی است:
- انتقال وجوه ارزی با مبالغ بالا به خارج از کشور بدون ارتباط با کسب و کار مشتری.
- تغییر روش مبادلات ارزی مشتری و عدم تطبیق آن با فعالیت‌های عادی مشتری.
- واریز پیوسته وجوه اسکناس خارجی به حساب ارزی زمانی که با کار مشتری تناسب ندارد.
- حواله‌های ارزی وارده نامتناسب با فعالیت صاحب حساب و همچنین استفاده مشکوک از خدمات بانکی.
- واریز نقدی به حساب ارزی بیش از سقفی که بانکها تعیین می‌کنند.
لازم به ذکر است واریز نقدی به حساب ارزی یا حواله آن بیش از بیش از سقفی که بانکها تعیین می‌کنند اگر با رعایت مقررات مبارزه با پولشویی باشد مانعی ندارد.
ذکر این نکته ضروری است که واریز وجه بابت حواله وارده از خارج از کشور به هر یک از انواع حساب های ارزی مشتریان به شرط رعایت کلیه مقررات و دستورالعمل های مباره با پولشویی و در چارچوب مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی و امکانات کارگزاری بانک متبوع بلامانع است.
کنترل های مالیاتی برای مبارزه با پولشویی
به نقل از هادی خانی، مدیرکل دفتر بازرسی ویژه، مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه کشف، شناسایی و پیشگیری از فرار مالیاتی و همچنین شناسایی مودیان جدید از مهم‌ترین برنامه های این سازمان به شمار می‌رود، گفت: مهم ترین سیاست نظام مالیاتی این است که با تکمیل پایگاه اطلاعات مودیان، کشف فرارهای مالیاتی و شناسایی فعالان اقتصادی فاقد پرونده مالیاتی، درآمد های پیش بینی شده را محقق کند و فشار مالیاتی بر مودیان موجود را تعدیل کند.
حسابهای ارزی در بانکها
در بانک‌های مختلف خدمات متفاوت و گوناگونی برای سپرده گذاری ارزی، افتتاح انواع حسابهای ارزی و… انجام می‌شود در اینجا چند نمونه از این خدمات را بیان می‌کنیم.
سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت عادی ارزی
با داشتن سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت عادی ارزی مطابق با ضوابط و مقررات جاری ارزی خدمات مرتبط با یک حساب بانکی شامل واریز، برداشت، انتقال وجه و برخی خدمات الکترونیکی بهره‌مند می‌شوید. برداشت از این حساب با دفترچه امکانپذیر است و سودی به موجودی این سپرده تعلق نمی‌گیرد.
سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت ویژه ارزی
برای دوره های کوتاه مدت مثلا سه ماهه، شش ماهه و یکساله افتتاح شده و نرخ سود آن نسبت به دوره تعیین می‌شود.
حساب قرضالحسنه جاری ارزی
ابزار اصلی برداشت از این حساب دسته‌چکی است که به نام دارنده صادر می‌شود این چک‌ها فقط در داخل کشور قابل وصول است.
حساب قرضالحسنه پسانداز ارزی
می‌توانید طبق ضوابط و مقررات جاری ارزی شامل واریز، برداشت، انتقال وجه و برخی خدمات الکترونیک برخوردار شوید. برداشت از این حساب با دفترچه امکانپذیر است و به‌دلیل قرضالحسنه بودن آن، سودی به موجودی آن تعلق نخواهد گرفت.
سپرده و حسابهای ارزی برای اتباع خارجی
برای کسانی‌ست که تابعیت ایران را ندارند ولی گذرنامه و پروانه اقامت معتبر در ایران را دارند.
مزایای حساب ارزی
تضمین پرداخت اصل و سود سپرده ارزی
با توجه به نگرانی جهت بازپرداخت احتمالی حسابهای ارزی به‌صورت ریالی و عدم اعتماد مشتریان به بانکها، بانک مرکزی به‌صورت مستقیم حسابهای ارزی را تضمین کرده‌است. طبق اعلام بانک مرکزی بانکها تنها عاملیت افتتاح حساب را دارند و بازگشت ارزی اصل و سود سپرده‌ها به شکل ارزی توسط بانک مرکزی تضمین می‌شود. درواقع دارندگان حساب ارزی، ارز خود را از طریق بانک‌های افتتاح حساب در اختیار بانک مرکزی قرارداده و سود و اصل حساب ارزی خود را از این بانک دریافت خواهند کرد.
دسترسی به ارزهای مختلف
با افتتاح حسابهای ارزی می‌توانید به ارزهای مختلف دسترسی داشته و راحت به تراکنش‌های بین المللی بپردازید.
حفاظت از سرمایه
یکی از مزایای داشتن این حسابها این است که با خیالی آسوده سرمایه خود را در مکانی امن نگه‌دارید و از هزینه‌های جانبی امنیت سرمایه خور را نداشته باشید.
جلوگیری از افت سرمایه
سرمایهگذاری در ارز خارجی مانند دلار و یورو باعث می‌شود سرمایه‌گذار از نوسانات تغییر نرخ ارز و تورم در امان باشد.
دسترسی سریع به سرمایه
سرمایه ای که در سطح بین الملل باشد به مراتب قابل دسترسی تر از سرمایهگذاری در کشوری خاص است.
امکان انجام صادرات برای دارندگان کسب و کار
افرادی که کسب و کاری دارند و به دلیل وجود تحریم‌ها یا به دلایلی امکان ارتباط با جهان خارج را ندارند می‌توانند با افتتاح این حساب خود را به خارج از کشور اتصال دهند.
سود کمتر و ریسک کمتر
این حسابها اگرچه سودآوری کمتری دارند، اما بزرگترین فایده آن از بین رفتن ریسک تغییر نرخ ارز است. با افتتاح این نوع حسابها می‌توانید از سود کمتر و ریسک کمتر بهره مند شوید.
چند سوال در مورد حسابهای ارزی و نحوه کنترل آن
حداقل موجودی برای افتتاح این حساب چه‌قدر است؟
حداقل موجودی برای افتتاح سپرده مدت دار ارزی ۱.۰۰۰ واحد ارز مورد نظر و برای افتتاح حساب قرضالحسنه ارزی ۱۰۰ واحد ارز مورد نظر است.
حداقل دوره برای تخصیص سود به سپرده ارزی چه‌قدر است؟
حداقل ۳۰ روز و سود به‌صورت ماهانه پرداخت می‌شود.
اگر سپرده ارزی قبل از سررسید بسته شود سود به چه صورت حساب می‌شود؟
بر مبنای سود سپرده دوره قبل کمتر از یک‌سال و بدون احتساب جریمه محاسبه و پرداخت می‌شود.
آیا می توان حساب قرضالحسنه ریالی را برای واریز سود سپرده ارزی معرفی کرد؟
خیر، چون سود هر سپرده سرمایه گذاری مدت دار ارزی با نوع ارز آن یکسان است، بنابراین متقاضی افتتاح حساب مذکور در زمان افتتاح باید حداقل یک حساب قرض الحسنه پس انداز ارزی به همان ارز نزد بانک افتتاح کرده تا به عنوان حساب سپرده واریز سود به سیستم معرفی شود.
آیا حسابهای قرضالحسنه ارزی می‌توانند در قرعه کشی بانک شرکت کنند؟
بله
